Lễ hội Mường Khô là một trong những lễ hội truyền thống độc đáo của người Mường ở tỉnh Thanh Hoá. Với hàng trăm năm lịch sử, lễ hội này không chỉ đánh dấu sự gắn kết trong cộng đồng Mường mà còn là dịp để cư dân địa phương tôn vinh và gìn giữ giá trị văn hóa dân tộc. Bài viết này sẽ giới thiệu về lễ hội Mường Khô, mang đến cho bạn cái nhìn sâu sắc về nét đặc trưng và ý nghĩa của lễ hội này.
Truyền thuyết lễ hội Mường Khô
Sử sách ghi lại rằng, Mường Khô xưa là nơi ở của gia tộc Hà Công. Hà Công là dòng họ có uy tín và độ ảnh hưởng lớn. Đây cũng là nơi thủ lĩnh Hà Văn Mao sinh ra và lớn lên. Ông là người có công lãnh đạo trong phong trào Cần Vương, giúp đánh đuổi giặc ngoại xâm và giữ yên hoà bình, ấm êm cho người dân phía Tây Thanh Hoá.
Để ghi nhớ công ơn của ông, một gia tộc họ Hà Công và một gia tộc cai quản xứ Mường Khô đã lập đền thờ vào thế kỷ XIX. Trong thời vua Gia Long, Minh Mạng trong gia tộc họ Hà Công có ông Hà Công Thái đã có công đánh giặc vùng biên giới Việt Lào. Sau khi mất, mộ của ông được an táng tại Đồng Tràng, gần đền thờ và trong đền tộc họ Hà Công đã xây thêm một ngôi nhà nữa tại khuôn viên chùa Mèo để thờ Quận công Hà Công Thái và sau này thờ sỹ phu Hà Văn Mao và Hà Triều Nguyệt. Từ đó, chùa Mèo trở thành nơi đáp ứng nhu cầu văn hóa tâm linh cho đất Mường Khô nói riêng, huyện miền núi Bá Thước nói chung.
Lễ hội Mường Khô được tổ chức vào thời gian nào?
Lễ hội Mường Khô được tổ chức nhằm mục đích tưởng nhớ công lao của Quận công Hà Công Thái và các vị tướng dòng họ Hà những người đã có công đánh đuổi giặc ngoại xâm phía Tây Thanh Hoá vào cuối thế kỉ XVIII. Đồng thời, thông qua lễ hội là dịp để nhân dân trong vùng cầu cho một năm mưa thuận gió hòa, vạn vật sinh sôi, mùa màng bội thu.
Do vậy, cứ đến ngày mùng 10 tháng Giêng hàng năm, tại làng Muỗng Do, xã Điền Trung và các vùng lân cận huyện Bá Thước tại Thanh Hoá, lại long trọng tổ chức lễ hội Mường Khô.
Lễ hội Mường Khô có gì đặc sắc?
Lễ hội Mường Khô được tổ chức tại các làng xã của đồng bào người Mường tại Thanh Hoá, nơi mọi người dùng tâm hồn trang nghiêm và lòng thành kính thờ cúng ông bà tổ tiên. Đặc biệt, lễ hội này có sự góp mặt của những người có uy tín cao trong cộng đồng Mường, như các nhà lãnh đạo làng và các vị trưởng làng. Họ sẽ chủ trì các nghi lễ, đảm bảo tính trang trọng và truyền thống của lễ hội được giữ gìn.
Đồ tế lễ được chuẩn bị kỹ lưỡng và tỉ mỉ. Trong đó, những đồ tế được sử dụng phổ biến như trâu, lợn, gà, cá, bánh chưng, rượu, gạo, hoa quả…
Khi công việc chuẩn bị đã hoàn tất, người dân tham gia lễ hội sẽ chọn giờ đẹp tiến hành nghi lễ rước kiệu ra Chùa Mèo – nơi thờ tự tổ tiên của dòng họ Hà Công. Theo đó, đội cồng, chiêng dẫn đầu đoàn rước kiệu, vừa đi vừa diễn tấu, trông rất hấp dẫn và thú vị.
Khi ra đến Chùa Mèo sẽ diễn ra những nghi thức tế lễ để tỏ lòng thành kính đối với tổ tiên, cha ông – những người đã có công trong quá trình dựng nước và giữ nước và cầu cho mưa thuận gió hòa, cuộc sống ấm no và hạnh phúc.
Xong phần lễ là phần hội được tổ chức. Cũng giống như nhiều lễ hội khác tại Thanh Hoá, lễ hội Mường Khô có nhiều hoạt động văn hóa, thể thao như ném còn, đẩy gậy, thi đấu bóng chuyền, kéo co, đánh mảng, chọi gà và thi cồng chiêng. Đây là dịp để nhân dân trong vùng giao lưu gặp gỡ và gắn kết tình đoàn kết làng xã của cộng đồng người Mường tại Thanh Hoá.
Điểm đặc biệt có trong lễ hội Mường Khô hấp dẫn du khách đó là hình ảnh những cô gái dân tộc Mường trong trang phục truyền thống dân tộc Mường với đạo cụ cồng và chiêng hoà vào nhau tạo nên âm thanh độc đáo, mang đậm bản sắc của lễ hội này.
Tham dự lễ hội, còn là dịp để bạn có thể mua quà cho về cho người thân, bạn bè, với nhiều đặc sản của một vùng núi rừng, trái ngon vật lạ,…
Lễ hội Mường Khô không chỉ là dịp để cư dân Mường thể hiện lòng thành kính đối với tổ tiên mà còn là cơ hội để tăng cường tình đoàn kết trong cộng đồng. Lễ hội này còn giúp gìn giữ và phát huy những giá trị văn hóa truyền thống của người Mường, từ các nghi lễ, trang phục đến âm nhạc và văn hóa ẩm thực. Nó góp phần quan trọng trong việc bảo tồn và phát triển văn hóa dân tộc, đồng thời thu hút sự quan tâm và khám phá của du khách trong và ngoài nước.
Với tính chất độc đáo và sự quy tụ của nhiều hoạt động truyền thống, lễ hội Mường Khô đã trở thành một điểm đến hấp dẫn cho du khách yêu thích khám phá văn hóa dân tộc. Du khách có thể tham gia vào các hoạt động truyền thống, thưởng thức ẩm thực đặc sản Mường, và tìm hiểu về cách sống và truyền thống của người Mường. Đồng thời, việc hỗ trợ lễ hội Mường Khô cũng đóng góp tích cực vào phát triển kinh tế và xã hội của Thanh Hoá.
Trên đây là một bài viết giới thiệu về lễ hội Mường Khô tại Thanh Hoá, một sự kiện mang đậm bản sắc văn hóa dân tộc và có giá trị lịch sử đáng kể. Lễ hội này không chỉ đáng để khám phá với tinh thần chuyên nghiệp, mà còn là một trải nghiệm tuyệt vời để khám phá văn hóa và truyền thống của người Mường.
Discussion about this post