Đền thờ Lê Hoàn là một trong những di tích lịch sử và văn hóa hàng đầu tại Việt Nam, nằm tại xã Xuân Lập, huyện Thọ Xuân, tỉnh Thanh Hóa. Với niên đại hơn 1.000 năm, đây không chỉ là một điểm du lịch nổi tiếng mà còn là biểu tượng của sự kiêu hãnh và lòng kính trọng đối với vị anh hùng dân tộc Hoàng đế Lê Hoàn – Lê Đại Hành.

Cổng Đền thờ Lê Hoàn ở xã Xuân Lập, huyện Thọ Xuân, tỉnh Thanh Hóa.

Đền thờ Lê Hoàn – Di tích quốc gia đặc biệt nổi tiếng của xứ Thanh

Lịch Sử xây dựng & phát triển đền Lê Hoàn

Đền thờ Lê Hoàn được xây dựng để tưởng nhớ và tri ân công đức của Hoàng đế Lê Đại Hành. Vị vua nổi tiếng với công lao lớn trong việc phá Tống, bình Chiêm, đặt nền móng cho sự độc lập và mạnh mẽ của nước Đại Cồ Việt.

Đền nằm trong hệ thống di tích Quốc gia, là một quần thể những công trình kiến trúc thờ tự tưởng nhớ liên quan đến Lê Hoàn và những bậc sinh thành, nuôi dưỡng ông như: Nền Sinh thánh (nơi sinh Lê Hoàn), lăng Quốc mẫu (nơi chôn cất mẹ Lê Hoàn), lăng Hoàng Khảo (nơi chôn cất cha Lê Hoàn), lăng mộ Lê Đột (nơi chôn cất cha nuôi Lê Hoàn).

Sự nghiệp hiển hách của Vua Lê Đại Hành không chỉ làm nổi bật trong chiến trường mà còn trong việc xây dựng quốc gia, bảo vệ văn hóa, và thúc đẩy sự phát triển kinh tế. Đến nay, Đền thờ Lê Hoàn là biểu tượng sống động của thời kỳ huy hoàng Tiền Lê.

Trải qua bao biến cố, thăng trầm của lịch sử, đền thờ Lê Hoàn mang dáng vẻ cổ kính, trầm mặc, với lối kiến trúc độc đáo gắn liền với tâm thức cổ xưa.

Đền thờ Lê Hoàn được xếp hạng Di tích Quốc gia Đặc biệt năm 2018, điều này chứng tỏ sự quan tâm và nỗ lực của chính quyền và cộng đồng đối với việc bảo tồn và phát huy giá trị lịch sử, văn hóa của ngôi đền cổ bậc nhất Thanh Hóa.

Kiến Trúc Đặc Sắc Của Đền Thờ Lê Hoàn

Vị Trí và Cấu Trúc Chính

Đền thờ Lê Hoàn nằm ở xã Xuân Lập, huyện Thọ Xuân, tỉnh Thanh Hóa. Kiến trúc của đền thể hiện sự tôn trọng và thành kính đối với vua Lê Đại Hành, vị vua nổi tiếng với những chiến công lịch sử lẫy lừng. Cấu trúc chính của đền bao gồm các nhà tiền đường, trung đường và hậu cung, tạo nên một quần thể kiến trúc vững chãi và tráng lệ. Hệ vì kèo đặc trưng của thời kỳ Tiền Lê được tinh tế kết hợp, tạo nên một không gian linh thiêng và trang nghiêm.

Khám phá du lịch Đông Sơn Thanh Hóa qua những địa điểm nổi tiếng

Giá trị kiến trúc, nghệ thuật đặc sắc của đền thờ Lê Hoàn là lối kiến trúc hình chữ công, có hệ vì kèo đặc trưng gồm giá chiêng, chồng rường, con nhị, kéo góc theo lối dầm đỡ chống nóc, tạo nên một sự liên kết vững chắc đối với các vì cũng như tổng thể ngôi nhà.

Hệ Thống Kèo và Cột

Hệ vì kèo của Đền thờ Lê Hoàn là đặc trưng cho văn hóa kiến trúc thời Tiền Lê. Những cột và kèo được kết cấu một cách tỉ mỉ và hài hòa, tạo nên nét đẹp truyền thống và tinh tế. Sự linh hoạt trong cách bố trí kèo và cột không chỉ mang lại tính ổn định mà còn tạo nên một diện mạo độc đáo cho ngôi đền.

Ngôi đền còn có những bức chạm thủng, chạm nổi, chạm bong tinh xảo, bố cục chặt chẽ, thể hiện tư duy thẩm mỹ cao của những nghệ nhân tài hoa.

Hệ Thống Giá Chiêng và Rường

Nét độc đáo của kiến trúc Đền thờ Lê Hoàn là hệ thống giá chiêng và rường. Những công trình này không chỉ làm tăng tính thẩm mỹ của đền mà còn chứa đựng nhiều giá trị văn hóa và tâm linh. Giá chiêng được kết cấu một cách tỉ mỉ, tạo ra những âm thanh trầm bổng trong các lễ hội và nghi lễ.

Nghệ Thuật Trang Trí Nổi Bật

Điểm độc đáo của kiến trúc Đền thờ Lê Hoàn là nghệ thuật trang trí phong phú và đa dạng. Lối chạm thủng, chạm nổi, và chạm bong được sử dụng một cách tinh tế trên các bức tường và cột, tạo nên những mảng trạm khắc sống động và rực rỡ. Sự sáng tạo trong nghệ thuật trang trí làm cho Đền thờ Lê Hoàn trở thành một trong những kiến trúc nghệ thuật cổ độc đáo nhất ở xứ Thanh.

Với lối kiến trúc truyền thống cùng nghệ thuật trang trí đặc sắc, đền thờ Lê Hoàn được đánh giá là một trong những di tích lịch sử, văn hóa - kiến trúc nghệ thuật cổ, độc đáo bậc nhất xứ Thanh. — Với lối kiến trúc truyền thống cùng nghệ thuật trang trí đặc sắc, đền thờ Lê Hoàn được đánh giá là một trong những di tích lịch sử, văn hóa – kiến trúc nghệ thuật cổ, độc đáo bậc nhất xứ Thanh.

Bảo Tồn Hiện Vật Quý Báu

Ngoài kiến trúc nổi bật, Đền thờ Lê Hoàn còn lưu giữ nhiều hiện vật quý báu. Điển hình là hai tấm bia đá có niên đại từ thế kỷ XVII, ghi lại thân thế và sự nghiệp của vua Lê Đại Hành. Những hiện vật này không chỉ là minh chứng lịch sử mà còn là kho tàng văn hóa có giá trị lớn.

Đặc biệt, tại đền thờ còn lưu giữ được nhiều tài liệu, hiện vật cổ như: văn bia, sắc phong, lệnh chỉ, câu đối, đại tự, hương án, khám thờ, tượng pháp, 14 đạo sắc phong của các đời vua từ năm 1674 đến 1887, 6 đạo lệnh chỉ của các chúa Trịnh.

Trong đền còn lưu giữ nhiều đồ vật quý, đặc biệt là có 1 đĩa bằng đá trắng, tương truyền là của vua nhà Tống tặng Lê Hoàn. Đĩa có đường kính 36 cm, trong lòng đĩa ghi chữ: “Giang Nam nhất phiến tuyết, Trác khí vạn niên trân”.

Tại đền thờ hiện nay còn 2 tấm bia được dựng vào những năm đầu thế kỷ XVII.

Đặc Điểm Cấu Trúc Hình Chữ “Công”

Đền thờ Lê Hoàn được kết cấu theo hình chữ “Công,” với chiều rộng 13 gian. Điều này không chỉ là một biểu tượng của kiến trúc thời Tiền Lê mà còn là một cách tôn trọng và tưởng nhớ vua Lê Đại Hành. Cấu trúc này tạo nên một không gian linh thiêng và trang nghiêm.

Với lối kiến trúc truyền thống và nghệ thuật trang trí độc đáo, Đền thờ Lê Hoàn không chỉ là một di tích lịch sử mà còn là một tác phẩm nghệ thuật tinh tế, thể hiện tầm vóc văn hóa và lịch sử của xứ Thanh. Đến với Đền thờ Lê Hoàn Thọ Xuân Thanh Hóa, du khách không chỉ được chiêm ngưỡng những công trình kiến trúc độc đáo mà còn trải nghiệm sâu sắc về lịch sử và văn hóa của xứ Thanh.

Qua nhiều thế kỷ tồn tại, đền thờ Lê Hoàn luôn là nơi hậu thế hướng về, bày tỏ sự thành kính, ngưỡng vọng, tri ân và thực hành các nghi lễ thờ cúng người Anh hùng dân tộc, vị Vua khai sáng vương triều tiền Lê.

Lễ Hội Đền Thờ Lê Hoàn – Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia

Thời Gian và Địa Điểm

Lễ hội Đền thờ Lê Hoàn thường diễn ra từ ngày 7-9/3 âm lịch tại làng Trung Lập, xã Xuân Lập, huyện Thọ Xuân, tỉnh Thanh Hóa. Thời điểm này không chỉ là dịp quan trọng theo lịch âm dương mà còn liên quan đến các sự kiện lịch sử quan trọng của vua Lê Đại Hành.

Trải nghiệm một ngày ở đảo Hòn Mê

Rước Kiệu và Dâng Hương

Lễ hội mở đầu bằng lễ rước kiệu, một cuộc diễu hành trọng đại với sự tham gia của cộng đồng địa phương và du khách. Trong không khí trang trọng, người dân cùng tham gia dâng hương tưởng nhớ công đức của vị Hoàng đế kiệt xuất.

Lễ Hội Đền Thờ Lê Hoàn - Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia — Lễ Hội Đền Thờ Lê Hoàn – Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia

Đọc Chúc Văn và Đánh Trống Khai Hội

Sự kiện tiếp theo là việc đọc chúc văn tưởng nhớ và ca ngợi công lao của vua Lê Đại Hành. Đánh trống khai hội là một phần quan trọng, tạo nên không khí sôi động và phấn khích cho lễ hội.

Diễn Văn và Tri Ân Lịch Sử

Phần diễn văn thường do các lãnh đạo địa phương hoặc người đại diện của Bộ Văn hóa-Thể thao và Du lịch thực hiện. Trong diễn văn, họ nhấn mạnh giá trị lịch sử, văn hóa và tầm quan trọng của việc gìn giữ và phát huy di sản văn hóa.

Chương Trình Nghệ Thuật Sân Khấu Hóa

Để tôn vinh những giá trị độc đáo của Lễ hội Đền thờ Lê Hoàn, có các chương trình nghệ thuật sân khấu hóa được tổ chức. Những buổi biểu diễn này thường do các nghệ sĩ địa phương và đội văn nghệ quần chúng thực hiện, mang đến những cảm xúc mạnh mẽ và sống động về lịch sử và văn hóa.

Hoạt Động Văn Hóa Dân Gian và Thi Đấu Thể Thao

Lễ hội còn có những hoạt động văn hóa dân gian đặc sắc như thi dựng trại binh thời Lê, thi làm cỗ chay tiến Vua, trình diễn quy trình sản xuất bánh lá răng bừa. Đồng thời, các trò chơi, trò diễn dân gian và các sự kiện thể thao dân tộc cũng thu hút sự tham gia nhiệt tình từ cả cộng đồng và du khách.

Tuần Lễ Văn Hóa-Du Lịch-Ẩm Thực

Lễ hội Đền thờ Lê Hoàn thường kéo dài trong khoảng một tuần, kết hợp với Tuần lễ văn hóa-du lịch-ẩm thực huyện Thọ Xuân. Những hoạt động trong tuần lễ này không chỉ giới thiệu về lịch sử và văn hóa đặc trưng mà còn tập trung vào ẩm thực truyền thống của địa phương.

Kinh Nghiệm Du Lịch Đền Thờ Lê Hoàn – Thanh Hóa

Du lịch Đền thờ Lê Hoàn ở Thanh Hóa không chỉ là cơ hội để khám phá kiến trúc lịch sử độc đáo mà còn là trải nghiệm sâu sắc về văn hóa và tâm linh. Dưới đây là một số kinh nghiệm hữu ích để bạn có một hành trình du lịch thú vị và đầy đủ:

Chuẩn Bị Trước Khi Đến:

Thời Gian Thích Hợp: Lễ hội Đền thờ Lê Hoàn thường được tổ chức vào mùng 7 đến mùng 9 tháng 3 âm lịch hàng năm. Nếu có thể, chọn thời điểm này để trải nghiệm không khí sôi động và truyền thống.
Phương Tiện Di Chuyển: Thanh Hóa có thể được đến bằng đường sắt, đường bộ hoặc máy bay. Điều này tùy thuộc vào địa điểm xuất phát của bạn.

Lễ hội rước Thần Cá: Di sản văn hóa độc đáo tại Thanh Hoá

Lựa Chọn Nơi Ở:

Khách Sạn Gần Đền: Để tiết kiệm thời gian và thuận lợi cho việc thăm quan, lựa chọn khách sạn ở gần Đền thờ Lê Hoàn.

Tham dự Lễ Hội Đền Lê Hoàn:

Kiểm Tra Lịch Lễ Hội: Nếu bạn muốn tham gia Lễ hội Đền Lê Hoàn, hãy kiểm tra lịch trình trước khi đến để không bỏ lỡ các sự kiện quan trọng.
Mặc Trang Phục Phù Hợp: Trong dịp lễ hội, mặc trang phục truyền thống sẽ giúp bạn hòa mình vào không khí tưng bừng và trang trí của lễ hội.

Tham quan Đền Thờ Lê Hoàn:

Thời Gian Thích Hợp: Tránh thăm đền vào giữa trưa để tránh nắng nóng. Buổi sáng sớm hoặc buổi chiều là những thời điểm tốt nhất.
Hướng Dẫn Viên: Nếu có thể, thuê một hướng dẫn viên để có thêm thông tin chi tiết về lịch sử và ý nghĩa của Đền thờ Lê Hoàn.

Khám Phá Lễ Hội và Văn Hóa Địa Phương:

Tham Gia Các Hoạt Động: Ngoài việc thăm Đền thờ Lê Hoàn, tham gia các hoạt động trong khuôn khổ lễ hội để hiểu rõ hơn về văn hóa và truyền thống địa phương.
Thưởng Thức Đặc Sản: Khám phá ẩm thực đặc sản của Thanh Hóa trong các quán ăn địa phương.

Giao Lưu Với Người Địa Phương:

Tìm Hiểu Về Lịch Sử Địa Phương: Nếu có cơ hội, trò chuyện với người địa phương để hiểu rõ hơn về lịch sử và truyền thống của Đền thờ Lê Hoàn.

Bảo Quản Môi Trường và Di Tích:

Giữ Gìn Môi Trường: Hãy giữ gìn sạch sẽ và tôn trọng môi trường xung quanh Đền thờ Lê Hoàn.
Tuân Thủ Quy Định: Tuân thủ các quy tắc và quy định của địa phương để bảo vệ di tích lịch sử quốc gia.

Mua Sắm Đặc Sản:

Điểm Mua Sắm: Ghé qua các cửa hàng địa phương để mua sắm những sản phẩm lưu niệm và đặc sản của Thanh Hóa.

Khi đến du lịch tham quan đền Lê Hoàn Thanh Hóa, bạn cũng có thể kết hợp tham quan khám phá thêm các địa điểm du lịch hấp dẫn của Thọ Xuân như: Di tích Lam Kinh, nhà cổ Phố Đầm, Nghè Xuân Phả, Chùa Quảng Phúc, hay còn được gọi là chùa Đầm…(Khám phá chi tiết: Địa điểm du lịch Thọ Xuân)

Những kinh nghiệm trên sẽ giúp bạn tận hưởng hành trình du lịch đến Đền thờ Lê Hoàn một cách trọn vẹn và ý nghĩa. Hãy để Thanh Hóa chào đón bạn với những trải nghiệm đặc sắc và tuyệt vời!