Khám phá Động Từ Thức Thanh Hóa – Tiên cảnh nhân gian!

Được nhiều thi nhân xưa ca ngợi là “Nam thiên đệ nhất động” – Ngày nay, Động Từ Thức Thanh Hóa là địa điểm thu hút khách du lịch hàng đầu của Xứ Thanh, được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch xếp hạng là di tích cấp quốc gia vào năm 1992. Bên cạnh vẻ đẹp kỳ vĩ do thiên nhiên dày công tạo tác, Động Từ Thức còn làm say mê biết bao du khách với truyền thuyết về mối tình Nhân – Thần tuyệt đẹp giữa chàng Từ Thức và nàng tiên nữ Giáng Hương. Cùng website Bản đồ du lịch Thanh Hóa (https://dulichthanhhoa.org) khám phá vẻ đẹp của hang động đẹp nhất Xứ Thanh này và tìm hiểu thêm về những điều ký bí ẩn chứa bên trong Động Từ Thức trong bài viết này.

Động Từ Thức ở đâu?

“Động Từ Thức”, còn được biết đến với tên gọi thú vị “Động Bích Đào”, nằm tại xã Nga Thiện, huyện Nga Sơn, tỉnh Thanh Hóa. Động Từ Thức cách thị trấn Phát Diệm hơn 10km về phía Tây Nam và cách thành phố Thanh Hóa khoảng 50km về phía Đông Bắc, nằm cạnh quốc lộ 10. Hang động này là một hệ thống hang động núi đá vôi độc đáo, được tạo thành từ hệ thống thạch nhũ với hình dáng và mắc sắc đa dạng.

Khám phá vẻ đẹp của hang động Từ Thức

Động Từ Thức với vẻ đẹp của mình không chỉ ngày nay mới trở thành điểm du lịch nổi tiếng. Theo những vết tích còn lại thì Động Từ Thức đã trở thành điểm thăm thú vãn cảnh của các bậc Vua Chúa, Quan Lại và giới văn nhân nghệ sĩ từ thời xưa. Cụ thể, ngay trước lối vào Động Từ Thức, có hai bài thơ chữ Hán được khắc trên phiến đá dưới nền của chúa Trịnh Sâm (năm 1771 – bút danh Nhật Nam Nguyên). Bài thơ thứ hai là của Lê Quý Đôn được người sau khắc vào năm 1905. Không phải ngẫu nhiên mà động Từ Thức lại được gọi với danh xưng “Nam thiên đệ nhất động”.

Ngày nay, động Từ Thức vẫn còn giữ được nét hoang sơ kỳ vĩ, Động Từ Thức nằm ẩn mình giữa những ngọn núi đá cao vút, bao quanh là những cánh đồng bát ngát. Động có chiều dài 200m và chiều rộng hàng nghìn m2, vòm động cao nhất lên tới 40m. Động không bị can thiệp bởi con người, giữ nguyên vẻ hoang dã và sơ khai.

Để đến được động Từ Thức, bạn phải vượt qua hơn 100 bậc thang. Những bậc thang dài miên man, được xây bằng bê tông, xanh mướt bởi cây cỏ um tùm. Những cây dây leo cổ thụ uốn lượn, quấn quýt vào nhau tạo thành những chiếc võng trên đường đi. Bên ngoài cửa động có một miếu thờ Sơn Thần nhỏ nhưng linh thiêng, được người dân quanh năm nhang khói….

Khi khám phá bên trong động – Một trong những điểm đặc sắc của động là những tảng thạch nhũ có hình thù kỳ lạ, được hình thành từ hàng triệu năm trước. Những tảng thạch nhũ này đã trở thành nguồn cảm hứng cho nhiều truyền thuyết về các vị tiên, kho báu và phép màu của người dân nơi đây. Để tăng thêm sức hấp dẫn cho du khách, ban quản lý đã lắp đặt một số đèn màu để chiếu sáng lên những tảng thạch nhũ, tạo nên một không gian ảo diệu và lộng lẫy.

Động có hai phần chính: phần ngoài rộng rãi, có mái vòm cong uốn lượn như một chiếc bát khổng lồ. Phần dưới mái vòm là một tảng thạch nhũ hình trái đào tiên, do đó động còn được gọi là “Bích Đào” trong quá khứ.

Bề mặt đá lối đi dưới chân có nhiều gờ nếp nhưng cũng khá bóng loáng do hàng trăm năm người qua lại, đặc biệt là những dấu tích của miếu Từ Thức. Gần đó, những tảng nhũ thạch rực rỡ sắc màu: Nhũ thạch xanh có những vòng tròn chồng lên nhau được gọi là “kho tiền”; Nhũ thạch vàng óng ánh như những khối đá màu vàng kim được gọi là “kho vàng”; Nhũ thạch trắng nhỏ hơn được gọi là “kho muối”; còn nhũ thạch nâu bạc với những viên đá mịn và liền kề nhau được gọi là “kho gạo”.

Các tác phẩm nghệ thuật của tạo hóa bằng đá tự nhiên như “mâm xôi”, “thủ lợn”, “bàn cờ tiên” giống một tấm đá phẳng có đủ các quân cờ, các ô kẻ, “phường bát âm” là những tảng đá, vách đá nhô ra, khi gõ vào sẽ tạo ra âm thanh kỳ lạ.

Khám phá động Từ Thức bên trong sâu hơn ta thấy một vũng nước trong veo, mát lành, có nhiều hòn cuội trắng tinh. Bên cạnh là “ao bèo” (bằng đá) với các lớp “bèo” cũng bằng đá, trôi nổi có những bông hoa trắng, xanh.

Khám phá đến cuối động có một ngã ba, người ta nói đó là lối vào cõi tiên của Từ Thức. Nơi này, ta có thể nhìn thấy bức tượng Từ Thức đang nằm trầm tư, bên cạnh là cảnh chàng bay lên trời. Bên đường có một quán trọ bằng đá và những móc treo quần áo và nón – đương nhiên cũng là đá. Gần đó là một ngã rẽ khác huyền bí, theo hình xoắn ốc, tối tăm và có vẻ đáng sợ – được gọi là “đường xuống Âm Phủ”.

Năm 1960, một nhóm khám phá nước ngoài đã vào thăm khu vực “Âm Phủ” này và phát hiện ra một dòng nước chảy mãnh liệt thông ra cửa Thần Phù. Điều kỳ lạ là nếu ai ném một vật bất kỳ xuống hang này, ngày hôm sau sẽ thấy vật đó đó lơ lửng trôi ra cửa Thần Phù, ra sông Tam Điệp, tỉnh Ninh Bình.

Nhiều tảng đá có hình dạng giống những linh vật: con rồng biểu hiện cho “con lạc cháu rồng”, “trứng rồng lại sinh ra rồng”; con rùa, con cóc, con voi,… Nhiều nhũ đá lại giống như những bông hoa mẫu đơn, bông hoa quỳnh. Đặc biệt hoa mẫu đơn thì nhiều hơn cả vì trong truyền thuyết đây cũng là loài hoa đã mang lại duyên phận cho chàng Từ Thức gặp nàng tiên Giáng Hương.

Truyền thuyết về mối tình Từ Thức – Giáng Hương

Trong thời xa xưa, tại làng Cẩm La thuộc Tống Sơn (nay là huyện Hà Trung, tỉnh Thanh Hoá), tồn tại một chàng trai tài giỏi mang tên Từ Thức. Được vua cử đi làm quan tri huyện Tiên Du (nay thuộc Bắc Ninh). Từ Thức nổi tiếng là người yêu thích ngao du sơn thủy. Một dịp xuân – Tháng 2 năm Bính Tỵ (1396) chàng Từ Thức đến tham quan hội hoa mẫu đơn tại chùa Phật Tích và tình cờ gặp một cô gái xinh đẹp bị nhốt lại vì vô tình làm gãy cành hoa mẫu đơn. Từ Thức cảm thông và tỏ lòng thương hại, anh đã cởi áo gấm để chuộc lỗi cho cô gái.

Sau một thời gian, Từ Thức quyết định treo ấn từ quan để không bị ràng buộc bởi danh vọng. Từ Thức trở về quê hương và hàng ngày đi khám phá cảnh sắc thiên nhiên. Một ngày nọ, khi anh đến cửa biển Thần Phù (Nga Sơn), anh đã nhìn thấy một ngọn núi tuyệt đẹp và quyết định tiến gần để khám phá. Anh đã khắc một bài thơ lên tường đá. Bất ngờ, tường núi mở ra một cửa hang và Từ Thức bước vào một thế giới tuyệt mỹ. Trong lúc ngắm nhìn, hai thiếu nữ mặc áo xanh đã đến và mời anh theo họ. Từ Thức được dẫn đến gặp một vị tiên phụ mặc áo trắng, người cho anh biết rằng đây là hang thứ 6 trong 36 hang cõi tiên và tiên phụ tiên báo rằng Từ Thức sẽ gặp được con gái của bà, tên là Giáng Hương, người mà anh đã cứu tại hội hoa mẫu đơn trong quá khứ.

Từ Thức và Giáng Hương sống một cuộc sống hạnh phúc trong thế giới tiên giới suốt một năm. Tuy nhiên, anh vẫn nhớ về quê hương và những cuộc phiêu lưu của mình, do đó anh đề nghị muốn trở về thăm quê nhà. Giáng Hương, hiểu và thông cảm cho chồng, đã chuẩn bị một chiếc xe mây và trao cho anh một lá thư. Khi Từ Thức trở về quê hương, anh không gặp được bất kỳ người thân nào. Anh đã hỏi một người lão già tóc bạc về sự thay đổi và người cụ kể rằng từ khi anh rời đi và đi khám phá, ông nghe nói về một người mang tên Từ Thức đã từ bỏ công việc quan trên và biến mất.

Nghe những lời này, Từ Thức mới nhận ra rằng một năm trong tiên giới tương đương với trăm năm trên trần gian. Anh hối hận vì lòng ham muốn thế tục chưa được dứt và muốn trở về cõi tiên bên vợ. Tuy nhiên, chiếc xe mây đã biến mất và khi Từ Thức mở lá thư mà Giáng Hương đã trao, anh đọc được những lời chia ly: “Kết bạn chỉ trong mây, duyên xưa đã chấm dứt – Tìm núi tiên giữa biển, lúc khác không còn”. Anh rất buồn bã và tiếp tục đi về phía ngọn núi xưa và hang cũ, rồi biến mất. Kể từ đó, người dân gọi nơi đó là Động Từ Thức lạc thiên thai.

Đăng lần đầu: June 10, 2023 @ 3:31 pm