Giới thiệu về Huyện Quan Sơn Thanh Hóa
Quan Sơn là một huyện nằm ở tỉnh Thanh Hóa, Việt Nam, nơi có vẻ đẹp thiên nhiên hùng vĩ và nền văn hóa đậm đà bản sắc dân tộc. Huyện Quan Sơn nằm ở vùng núi phía Tây tỉnh Thanh Hóa, cách TP. Thanh Hóa khoảng 200km, có diện tích khoảng 682,56 km2 và được chia thành 16 xã, thị trấn và một khu công nghiệp và dân số khoảng 100.000 người. Du lịch huyện Quan Sơn có nhiều danh lam thắng cảnh, như động Bo Cúng, đền thờ Tư Mã Hai Đào, hang Dùa, và lễ hội Mường Xia.. Vùng đất này nổi tiếng với những thửa ruộng bậc thang gối nhau trùng điệp, tạo nên một cảnh quan tuyệt đẹp và độc đáo.
Những địa điểm du lịch Quan Sơn Thanh Hóa
Động Bo Cúng – kiệt tác của thiên nhiên
Động Bo Cúng Quan Sơn là một trong những hang động đẹp nhất Thanh Hóa. Động Bo Cúng (hay còn được gọi là Hang bo Cúng) nằm tại bản Chanh, xã Sơn Thủy, huyện Quan Sơn. Động này có vẻ đẹp hoang sơ và kỳ vĩ, với những “lâu đài” thạch nhũ và cảnh quan hùng vĩ, làm say đắm lòng người.
Theo câu chuyện được kể lại bởi người dân địa phương, động được phát hiện vào năm 1984 bởi ông Lương Văn Thương, người bản Chanh, xã Sơn Thủy. Ông đã phát hiện ra động sau khi bắn trúng một con Cầy trong lúc đi săn đêm. Sáng hôm sau, ông và một số người trong bản đã lên núi đến chỗ con Cầy rơi vào, và ngạc nhiên khám phá một cửa hang khá hẹp với vẻ đẹp hoang sơ và kỳ vĩ của động Bo Cúng.
Động Bo Cúng có chiều dài trên 1000m. Trong không gian rộng lớn, du khách có thể ngắm nhìn những nhũ đá với các hình khối, màu sắc sinh động và lấp lánh dưới ánh sáng điện tạo ra một cảnh quan huyền ảo. Những hình ảnh con người, vật thể, nương lúa, ngô vàng ruộm, cánh rừng bạt ngàn gắn liền với những câu chuyện tình huyền bí và thơ mộng. Động càng đi sâu, càng rộng với vô vàn những thạch nhũ lấp lánh mang nhiều hình dáng và màu sắc khác nhau. Theo người cao tuổi ở bản Chanh, ngày xưa động Bo Cúng còn có một dòng suối nổi lên với rất nhiều tôm, vì vậy còn có tên gọi là “mó tôm” trong tiếng địa phương.
Ngoài động Bo Cúng, có nhiều hang động đẹp khác từ dọc suối Xia đến giáp biên giới, như Pha Bái, Co Láy, Pha Khua… tạo thành một quần thể hang động hấp dẫn cho du khách khám phá.
Đền thờ Tư Mã Hai Đào
Đền thờ Tư Mã Hai Đào là một địa điểm linh thiêng tại xã Sơn Thủy, Quan Sơn. Người dân Mường Xia từ lâu đã ghi nhớ công ơn của anh hùng Tư Mã Hai Đào, người đã đến đây xây dựng thủ phủ và đánh tan giặc ngoại xâm trên vùng biên giới.
Theo các sách cổ và tài liệu ghi lại bởi các cụ cao niên ở xã Mường Mìn – Sơn Thủy, Tư Mã Hai Đào là người gốc Mường Đào – Mường Khô (nay thuộc huyện Bá Thước). Ông đã sớm tỏ ra thông minh và đã rèn luyện kỹ năng kiếm thuật xuất sắc. Khi nghe tin triều đình tổ chức hội đấu võ để tuyển mộ anh tài và diệt giặc ngoại xâm, ông ngay lập tức trở về kinh kỳ, dâng sớ và xin được tham gia hội đấu võ. Trong đấu trường đó, ông đã chiến thắng tuyệt đối trước các đối thủ khác và nhà vua đã tặng công chúa Lá Nọi làm vợ cho ông.
Vào thế kỷ XVIII, vùng biên giới của nước ta bị giặc ngoại xâm tấn công liên tục. Tư Mã Hai Đào được vua cha giao phó nhiệm vụ dẹp giặc. Ông vui mừng trở về, triệu tập binh lính Mường, rèn luyện vũ khí và chờ ngày xuất quân lên biên giới để bảo vệ biên cương. Quân đội của ông đã giành thắng lợi trong nhiều trận đánh. Để cứu trợ, quân giặc đã sử dụng coọng thần – một loại nhạc cụ giống chiêng – để làm cho quân ta bối rối và hoảng loạn. Trước tình thế đó, ông đã phái hai tướng võ nghệ cao cấp tiến nhập đồn giặc để hoán đổi coọng thần. Bằng sự thông minh và dũng cảm, hai tướng đã chiếm được coọng thần và mang về cho quân ta. Từ đó, quân giặc đã xin đầu hàng và rút lui mãi mãi về đồi Phân Mao, đánh dấu biên giới.
Tư Mã Hai Đào đã có công gìn giữ biên cương và mang lại sự thịnh vượng cho vùng này. Sau khi ông qua đời, bà con đã xây dựng đền thờ để tưởng nhớ và tổ chức lễ hội hàng năm để tri ân và cầu mong cuộc sống an lành cho người dân. Đền thờ cũng trở thành nơi mà những người Mường có con em gia nhập quân đội hoặc làm ăn xa thường mang theo một cái áo của người sắp đi để thắp hương và xin ông phù hộ cho sự thành công và an lành trong cuộc sống. Điều này được coi như một lời nguyền thần bí, và tất cả những người được gửi vía tại đền thờ và Hòn đá vía đều gặp may mắn và trở về an lành từ cuộc chiến.
Suối Xia – dòng chảy linh hồn của đồng bào Thái Quan Sơn
Suối Xia là một dòng suối quan trọng tại Quan Sơn, mang trong mình sự sống và tâm hồn của người dân Thái, vầ suối Xia cũng là điểm đến du lịch của Quan Sơn thu hút rất nhiều du khách. Vào buổi sáng sớm, suối Xia tỏa sáng trên bãi đá cuội, tương tác vui đùa với ánh nắng ban mai rực rỡ. Vào hoàng hôn, khi mặt trời lặn, suối Xia biến thành một bức tranh thủy mặc huyền bí, tạo nên cảm giác thần tiên.
Suối Xia chảy xanh trong khung cảnh hoang sơ của núi rừng, uốn lượn quanh dãy núi Bo Cúng, như một câu chuyện đồng hành cùng du khách, kể về cuộc sống trong làng, trong bản.
Đặc biệt, suối Xia nổi tiếng với mạch nước nóng, là nơi giao thoa tình hữu nghị giữa Việt Nam và Lào. Tại cửa khẩu Na Mèo, bạn có thể thăm phiên chợ vùng cao và ngắm nhìn suối Xia cuộn tròn theo chân núi đá vôi thơ mộng, rồi hòa vào sông Luồng, tạo thành một vùng ngã ba giữa sông và suối. Đây cũng là khu vực sầm uất nhất và trung tâm của đất Mường Chu Sàn.
Suối Xia không chỉ là nguồn nước quý giá và môi trường tự nhiên tuyệt vời, mà còn là biểu tượng tinh thần của người dân địa phương. Nó thể hiện sự gắn kết và sự sống mãnh liệt của cộng đồng Thái Quan Sơn.
Hòn Đá Vía Quan Sơn
Hòn Đá Vía là một di tích nằm ngay giữa bản Trung Sơn, gần nền móng ngôi đền thờ Tư Mã Hai Đào – vị anh hùng được người Mường Xia coi như một vị thần giữ vía cho cả Mường. Đây là một trong những địa điểm quan trọng và linh thiêng trong văn hóa tín ngưỡng của người dân địa phương.
Hòn Đá Vía được xem như biểu tượng của sự kính trọng và sự gắn bó tới Tư Mã Hai Đào. Người dân Mường Xia gửi vía vào hòn đá này để cầu nguyện ông giữ vía cho cả cộng đồng Mường. Mỗi khi diễn ra lễ hội Mường Xia, Hòn Đá Vía được đào lên, làm sạch và được bọc bằng vải đỏ trang trọng, sau đó được rước về đền để tiến hành các nghi lễ trang trọng. Từng hành động này thể hiện sự tôn trọng và lòng biết ơn đối với ông Tư Mã Hai Đào.
Tục lệ “gửi vía” vào Hòn Đá Vía đã trở thành một phần quan trọng của truyền thống văn hóa của người Thái, đặc biệt là trong vùng miền Tây tỉnh Thanh. Điều này thể hiện sự kết nối sâu sắc giữa con người và tín ngưỡng tôn giáo, tạo nên sự đoàn kết và tình cảm của cộng đồng.
Lễ Hội Mường Xia
Lễ hội Mường Xia là một sự kiện quan trọng và được chờ đợi hàng năm bởi cả người dân địa phương và du khách. Diễn ra vào các ngày 24, 25, 26 tháng 3 âm lịch, lễ hội này mang trong mình những giá trị tín ngưỡng và tâm linh, gắn liền với thờ phụng Tư Mã Hai Đào và việc gửi vía tại Hòn Đá Vía. Đồng thời, đây cũng là dịp để bảo tồn và phát huy văn hóa truyền thống của người Thái vùng biên giới Quan Sơn.
Lễ hội Mường Xia không chỉ có các nghi lễ và trò chơi dân gian, mà còn có các tiết mục văn nghệ giao lưu giữa các dân tộc trong khu vực. Lễ hội nhằm tôn vinh những người có công trong lịch sử dựng nước và giữ nước, đồng thời truyền tải nét đẹp truyền thống văn hoá, bản sắc dân tộc trên đất Mường Xia. Đây cũng là cơ hội để giáo dục truyền thống yêu quê hương và đất nước, góp phần nâng cao tinh thần đoàn kết, niềm tự hào dân tộc và khích lệ mọi người phấn đấu xây dựng quê hương ngày càng giàu đẹp và văn minh.
Lễ hội Mường Xia không chỉ là một dịp để vui chơi giải trí mà còn là một dịp để kết nối cộng đồng, thể hiện lòng kính trọng và tôn vinh các giá trị truyền thống.
Nhà sàn Bản Thái – nét độc đáo của du lịch Quan Sơn
Nhà sàn ở Quan Sơn là một công trình đặc biệt và độc đáo của người Thái Quan Sơn. Nó không chỉ là không gian sinh hoạt mà còn mang trong mình ý nghĩa văn hóa sâu sắc của cộng đồng người Thái. Nhà sàn thể hiện tình đoàn kết của cộng đồng làng bản và là biểu tượng của sự hài hòa giữa con người, đất trời và thiên nhiên.
Cấu trúc của nhà sàn người Thái có các gian nhà và cầu thang mang tính chất số lẻ. Hai đầu nhà thường được thiết kế dưới hình dạng mai rùa, kết nối với truyền thuyết về thần Rùa trong truyền thuyết sáng lập của người Thái, nơi Rùa dạy cho người Thái cách xây dựng nhà theo hình rùa đứng.
Trong ngôi nhà truyền thống của người Thái, thường có hai bếp lửa, một dành cho người già và một dành cho phụ nữ. Tuy nhiên, trong thời đại hiện đại, nhà sàn của người Thái thường chỉ còn một bếp lửa chung dành cho mọi người. Cầu thang lên nhà cũng được chia thành hai phần, một phần dành cho đàn ông và một phần dành cho phụ nữ.
Người Thái cũng rất tinh tế trong trang trí nhà sàn. Họ khắc hoa văn và họa tiết tinh xảo trên bậu cửa sổ, các tấm ván hình răng cưa được sử dụng để làm chấn song cửa sổ và “khau cút” (hai tấm ván đóng chéo nhau hình chữ X) trên đòn nóc. Những trang trí này tạo nên vẻ đẹp đặc trưng và độc đáo cho ngôi nhà sàn của người Thái.
Ngôi nhà sàn của người Thái thường xây dựng tại các bản người Thái, nằm dưới chân núi và gần dòng suối Xia, tạo nên một môi trường sống tự nhiên và gần gũi với thiên nhiên.
Ruộng bậc thang Quan Sơn
Ruộng bậc thang Quan Sơn là một hệ thống ruộng bậc thang gối nhau trùng điệp trải dài trên các dốc núi. Cảnh quan ruộng bậc thang Quan Sơn vô cùng ấn tượng, tạo nên một bức tranh thiên nhiên tuyệt đẹp. Những bậc ruộng xanh mướt trải dài từ chân núi lên đến đỉnh, tạo nên một cảnh quan mênh mông và hùng vĩ. Nét đặc trưng của ruộng bậc thang là việc các bậc ruộng được tạo thành từ các bậc terraces trồng lúa, giúp chống xói mòn đất đai và tận dụng tối đa diện tích ruộng.
Ruộng bậc thang Quan Sơn không chỉ là một nơi trồng lúa mà còn mang trong mình giá trị văn hóa và sự gắn kết của người dân địa phương. Nét đẹp tự nhiên và văn hoá truyền thống của ruộng bậc thang đã thu hút sự quan tâm và yêu thích của du khách trong và ngoài nước.
Đến Quan Sơn, du khách có thể tham quan ruộng bậc thang, ngắm nhìn cảnh quan tuyệt đẹp, tương tác với người dân địa phương và tìm hiểu về đời sống, nghề trồng lúa và văn hoá dân tộc tại đây. Ruộng bậc thang Quan Sơn là một điểm đến hấp dẫn cho những ai yêu thích thiên nhiên và muốn khám phá văn hoá đặc sắc của dân tộc Thanh Hóa.
Bản Bàng Quan Sơn
Bản Bàng là một bản người Thái đen nằm giữa hệ thống rừng tre, trúc và luồng dày đặc, thuộc Huyện Quan Sơn, Thanh Hóa. Đến bản Bàng, du khách sẽ có cơ hội khám phá và tìm hiểu về văn hóa độc đáo của người Thái đen.
Một điểm đặc biệt của bản Bàng là nếp nhà sàn, một kiểu kiến trúc truyền thống của người Thái. Những ngôi nhà sàn được xây dựng bằng gỗ và nằm trên các cột cao, tạo nên không gian sống rộng rãi và mát mẻ. Nhà sàn không chỉ là nơi sinh hoạt hàng ngày mà còn là nơi diễn ra các hoạt động văn hóa, giao lưu và họp mặt của cộng đồng.
Ngoài ra, du khách cũng có cơ hội tìm hiểu về phong tục “ngủ thăm” của người Thái đen. Phong tục này đã tồn tại hàng trăm năm và có ý nghĩa đặc biệt đối với cộng đồng. “Ngủ thăm” được hiểu là việc người thân hoặc bạn bè đến chơi và nghỉ lại nhà của nhau trong một khoảng thời gian, tạo sự gắn kết và tương thân tương ái giữa các thành viên trong cộng đồng.
Đến bản Bàng, du khách sẽ không chỉ được tham quan vẻ đẹp tự nhiên và kiến trúc truyền thống mà còn trải nghiệm và tìm hiểu văn hóa, phong tục và đời sống của người Thái đen. Đây là một trải nghiệm thú vị và mang tính giáo dục về đa dạng văn hóa dân tộc tại vùng đất Quan Sơn.
Bản Ngàm Quan sơn – điểm nhấn của du lịch huyện
Bản Ngàm Quan Sơn là một điểm du lịch thu hút khá nhiều du khách đến tham quan và khám phá. Nằm tại xã Sơn Điện, Huyện Quan Sơn, gần động Bo Cúng – Bản Ngàm mang trong mình vẻ đẹp hoang sơ và yên bình của thiên nhiên. Cánh rừng xanh mát và suối trong xanh chảy qua bản tạo nên một không gian trong lành và thư giãn.
Du khách khi đến Bản Ngàm có thể tận hưởng không gian yên tĩnh và tương tác với người dân địa phương. Những ngôi nhà sàn truyền thống của người dân vùng cao sẽ mang đến cho du khách trải nghiệm độc đáo và hiểu hơn về văn hóa và phong tục của người dân địa phương. Bạn có thể nghỉ ngơi trong những ngôi nhà sàn sạch đẹp, tham gia các hoạt động nông nghiệp, như làm đồng, trồng cây, hái rau, hay tham gia các hoạt động làm đồ thủ công truyền thống.
Bản Trung Sơn – Quan Sơn
Bản Trung Sơn là một bản người Mường đặc biệt nằm trên núi Pha Dùa, thuộc Huyện Quan Sơn. Nơi này có một điểm đặc biệt là hang Dùa, một hang động được truyền thuyết gắn liền với câu chuyện tình yêu đẹp giữa Tư Mã Hai Đào và nàng Lá Nọi. Hang Dùa được coi là biểu tượng tình yêu và lòng trung thành của hai người.
Bản Trung Sơn còn nổi tiếng với hòn đá vía, một tượng đài đặc biệt nằm ngay chính giữa bản. Hòn đá vía được coi là vị thần canh giữ vía cho toàn bộ cộng đồng người Mường. Trong mỗi kỳ mở hội Mường Xia, hòn đá vía lại được đào lên, làm sạch và bọc vải đỏ trang trọng trước khi được rước về đền để tiến hành lễ hành.
Trải nghiệm văn hóa & ẩm thực địa phương
Quan Sơn là một điểm đến du lịch văn hóa và ẩm thực độc đáo, đặc biệt là với văn hóa dân tộc Thái. Du khách sẽ được trải nghiệm những điệu múa, điệu khặp, khua luống, cồng chiêng và thưởng thức các món ăn đặc sản miền núi đậm đà hương vị núi rừng xứ Thanh như cá suối nướng, chỉnh rượu cần, cơm lam, xôi ngũ sắc, thịt bò khô ướp hạt mắc khẻn, canh uôi nấu với cá sông nướng.
Ngoài ra, những địa điểm du lịch Quan Sơn còn có với những thửa ruộng bậc thang gối nhau trùng điệp, tạo nên một phong cảnh đẹp mắt và nguyên sơ. Những nếp nhà sàn xinh xắn cùng với cảnh tượng cô gái Thái bên khung cửi dệt thổ cẩm thêm phần quyến rũ và thu hút sự chú ý của du khách. Đây là một di sản văn hóa độc đáo và đẹp mắt của người Thái tại Quan Sơn.
Bên cạnh đó, Du lịch Quan Sơn du khách còn có thể trải nghiệm những khu du lịch nổi tiếng của huyện Bá Thước trong phạm vi gần như: Thác Hiêu, Pù Luông, Khu bảo tồn thiên nhiên Xuân Liên, Pù Hu.. Hãy đến và trải nghiệm những hành trình du lịch xanh kỳ thú tại Quan Sơn để thêm yêu vùng đất miền cao này của Thanh Hóa.
Đăng lần đầu: July 8, 2023 @ 8:12 am
Discussion about this post